سرطان تیروئید

سرطان تیروئید یک بیماریست که در آن سلول های غیر طبیعی در داخل غده تیروئید شروع به رشد می کنند. غده تیروئید یک بافت پروانه ای شکل است که در جلو گردن واقع شده است. این غده هورمون هایی ترشح می کند که به بدن کمک می کنند تا روش و میزان استفاده از انرژی را تنظیم کند که این قضیه باعث می شود تا بدن به صورت طبیعی عمل کند.

بر اساس گزارش‌های مؤسسه ملی سرطان، سالانه حدود56000 مورد جدید سرطان تیروئید در ایالت متحده تشخیص داده می‌شود که اکثر آنها از نوع پاپیلاری تیروئید کانسر(شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید)، است. ریسک ابتلای زنان به سرطان تیروئید، سه برابر مردان است.سرطان تیروئید در هر گروه سنی رخ می دهد، اما بیشترین شیوع بعد از 30 سالگی و تهاجم آن در بیماران مسن تر به طور قابل توجهی بیشتر است.  سرطان تیروئید همیشه با بروز علائم بیماری همراه نیست، اغلب، اولین نشانه سرطان تیروئید ندول تیروئید است.

 

نشانه های سرطان تیروئید

برخی علائم و نشانه های سرطان تیروئید شامل صدای خشن، درد گردن و غدد لنفاوی بزرگ شده است. اگرچه 75 درصد جمعیت ندول تیروئید دارند، اما اکثریت قریب به اتفاق آن ها خوش خیم هستند. جوانان معمولاً ندول تیروئید ندارند، اما با بالا رفتن سن افراد، احتمال مشاهده ندول در  آنها بیشتر می شود. در سن 80 سالگی، 90 % از ما حداقل دارای یک ندول می شویم. کمتر از 1% از کل ندولهای تیروئید بدخیم )سرطانی) هستند.

 

انواع سرطان تیروئید

چهار نوع اصلی سرطان تیروئید وجود دارد که بعضی از آن ها شیوع بیشتری دارند. انواع سرطان تیروئید و میزان شیوع هر یک عبارتند از:

• سرطان تیروئید پاپیلاری و یا مخلوط پاپیلاری- فولیکولار؛ حدود 80 درصد

• سرطان تیروئید فولیکولار و یا سلول هرتل؛ حدود 15 درصد )سلول هرتل یک نوع سلول در غده تیروئید است که اغلب با تیروئیدیت هاشیموتو و سرطان تیروئید فولیکولار همراه است.(

• سرطان تیروئید مدولاری؛ حدود 3 درصد. 

• سرطان تیروئید آناپلاستیک؛ حدود 2 درصد.

 

پیش آگهی سرطان تیروئید

اغلب سرطان های تیروئید بسیار قابل درمان هستند. در واقع شایع ترین نوع سرطان تیروئید )سرطان تیروئید پاپیلاری وفولیکولار(، بیشترین قابلیت درمان پذیری را دارد. در بیماران جوان تر، اگر درمان به درستی انجام شود هر دو نوع سرطان های پاپیلاری و فولیکولار، دارای بیش از 97 درصد نرخ درمان پذیری هستند.علاوه بر حذف بیشتر یا تمامی قسمت دیگر لوب تیروئید، هر دو سرطان پاپیلاری و فولیکولی تیروئید، معمولاً با حذف کامل لوب حامل توده سرطانی تیروئید درمان می شوند. بیشترین شکل سرطان تیروئید، از نوع سرطان تیروئید پاپیلاری است که قابلیت درمان آن از تمام سرطان ها بیشتر است. اگردرمان به درستی انجام شود، شانس موفقیت بسیار بالا خواهد بود.

شیوع سرطان مدولاری تیروئید بسیار کم است اما پیش آگهی بدتری دارد. سرطان های مدولاری در همان ابتدای امر، تمایل انتشار به تعداد زیادی از غدد لنفاوی را دارند و در نتیجه نیازمند عملیات بسیار تهاجمی تر از سرطان های لوکالیزه تیروئیدی مانند سرطان تیروئیدی پاپیلاری و فولیکولار هستند. درمان این سرطان، نیازمند حذف کامل تیروئید بعلاوه حذف غدد لنفاوی جلو و اطراف گردن است. کمترین شیوع سرطان تیروئید در نوع آناپلاستیک آن دیده می شود که دارای پیش آگهی بسیار ضعیفی است.  سرطان تیروئید آناپلاستیک پس از انتشار، شناسایی می شود و در غالب موارد غیرقابل درمان است. از آنجا که برداشت کامل تومور غیرممکن است، ادامه حیات مبتلایان به سرطان تیروئید آناپلاستیک بسیار دور از ذهن است. این بیماران، در اغلب موارد، نیازمند تراکئوستومی در طول درمان هستند و درمان این نوع از سرطان تیروئید بسیار تهاجمی تر از سایر انواع آن می باشد. 

.ندولی که دراسکن در ناحیه سرد قرار دارد در عکس زیر با رنگ قرمز و زرد مشخص شده  به احتمال زیاد بدخیم است . با این حال اکثر آنها خوش خیم هستند.

 

سرطان تیروئید و شیمی‌درمانی

سرطان تیروئید سرطان منحصربه‌فردی است؛ درواقع، سلول‌های تیروئید در میان تمام سلول‌های بدن انسان منحصربه‌فرد هستند، این سلول‌ها تنها سلول‌هایی هستند که قادر به جذب ید می‌باشند. بدن ما برای تولید هورمون تیروئید توسط سلول‌های تیروئید به ید نیاز دارد، به‌طوری‌که این سلول‌ها ید را از جریان خون می‌گیرند و آن را در سلول تغلیظ می‌کنند. اکثر سلول‌های سرطانی تیروئید این توانایی جذب و تغلیظ ید را حفظ می‌کنند، این امر موجبات استراتژی "شیمی‌درمانی" کامل را فراهم می‌کند. پس از جراحی سرطان، ید رادیواکتیو به بیماران مبتلا به سرطان تیروئید داده می‌شود. در صورت وجود سلول‌ های طبیعی تیروئید و یا باقیمانده سلول‌های سرطانی تیروئید در بدن بیمار و هر سلول سرطانی تیروئیدی که توانایی جذب ید را حفظ کرده باشد، این سلول‌ها ید "سمی" رادیواکتیو را جذب و تغلیظ می‌کنند. از آنجا که سلول‌های دیگر بدن ما نمی‌توانند ید سمی را جذب کنند، در نتیجه آسیبی هم به آن‌ها نمی‌رسد. بااین‌حال، سلول‌های سرطانی تیروئید، سم را درون خود تغلیظ می‌کنند و رادیواکتیویته، سلول را بدون عارضه ریزش مو، تهوع، اسهال و یا درد از بین می‌برد. بیشتر مبتالیان به سرطان تیروئید اما نه همه آن‌ها، بعد از عمل جراحی به درمان با "ید" رادیواکتیو نیاز دارند. دانستن این مطلب مهم است که اگر معالجه بیماری مدنظر باشد، تقریباً تمام بیماران باید با "ید" تحت درمان قرار گیرند. بیماران مبتال به سرطان مدوالری تیروئید معموالً به درمان با "ید" نیاز ندارند، زیرا سرطان مدوالری تقریباً هرگز ید رادیواکتیو را جذب نمی‌کند. برخی از انواع سرطان تیروئید پاپیالری کوچک، تحت درمان با جراحی تیروئیدکتومی توتال قرار می‌گیرند و ممکن است بنا به دلایل متفاوت دیگری نیاز به درمان با "ید" نداشته باشند. این سرطان‌ها (مدولاری و برخی از سرطان‌های کوچک پاپیلاری) اغلب با انجام جراحی ساده ، به‌تنهایی درمان می‌شوند.  این موضوع از بیماری به بیمار دیگر و از سرطانی به سرطان دیگر متفاوت است. این تصمیم بین جراح، بیمار و نظر متخصص غدد اتخاذ خواهد شد.

 

درمان معمول سرطان تیروئید

• سرطان تیروئید معمولًا با چسباندن یک سوزن به داخل ندول یا حذف ندول نگران‌کننده تیروئید توسط جراح، تشخیص داده می‌شود.

• ندول تیروئید توسط پاتولوژیست مورد بررسی میکروسکوپی قرار می‌گیرد و سپس بنا بر خوش‌خیم ( 95 تا 99 درصد تمام ندول‌های بیوپسی‌شده خوش‌خیم هستند) و یا بدخیم بودن ندول ( کمتر از یک درصد تمام ندول‌ها و حدود 1 تا 5 درصد ندول‌های بیوپسی‌شده)  تصمیم مناسب اتخاذ می‌شود.

• پاتولوژیست نوع سرطان تیروئید را مشخص می‌کند: پاپیالری، فولیکوالر، مخلوط پارافولیکوالر، مدوالری و یا آناپالستیک

• کل تیروئید طی عمل جراحی برداشته می‌شود، گاهی اوقات این کار در خلال همان عمل بیوپسی که صورت می‌گیرد، اتفاق می‌افتد. در همان زمان جراح، غدد لنفاوی گردن را نیز از نظر ضرورت برداشتن آن، مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در مورد سرطان تیروئید آناپلاستیک، پزشک در اخذ این تصمیم که تراکئوستومی انجام شود یا نه، به کمک بیمار می‌آید.

• حدود 4 تا 6 هفته بعد از برداشتن غده تیروئید، بیمار تحت  درمان با "ید" رادیواکتیو قرار خواهد گرفت. این کار، بسیار ساده و شامل مصرف یک قرص در یک دوز واحد است که فقط برای شخص بیمار محاسبه شده است. بیمار لازم است به مدت چند روز از تماس با دیگران پرهیز کند تا آن‌ها در معرض مواد رادیواکتیو قرار نگیرند.

• یک یا دو هفته بعد از درمان با "ید" رادیواکتیو، بیمار باید مصرف قرص هورمون تیروئید را شروع کند. هیچکس نمی‌تواند بدون هورمون تیروئید زندگی کند و اگر تیروئید نداشته باشد، نیاز دارد که برای بقیه عمر خود لووتیروکسین (معموالً یک قرص در روز) مصرف نماید. این دارو بسیار معمول است (نمونه‌هایی از نام‌های تجاری شامل Synthroid و Levoxyl می‌باشد).

• هر 6 تا 12 ماه، بیمار بایستی توسط متخصص غدد معاینه شود و آزمایش‌های خون را برای مشخص شدن میزان دوز داروئی و اطمینان از عدم عود سرطان تیروئید، انجام دهد. فرکانس‌این‌پیگیری تا حد زیادی از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت خواهد بود. مراجعه به متخصصین غدد بسیار خوب است که بایستی در طوالنی‌مدت انجام شود.

 

نتیجه‌گیری

اگر در بیمار سرطان تیروئید تشخیص داده شد، پزشک یک برنامه درمانی سرطان تیروئید تدوین می‌کند که ممکن است ترکیبی از درمان سرطان تیروئید، مانند ید رادیواکتیو و تیروئیدکتومی باشد.

 

منبع: مجله اخبار آزمایشگاهی شماره 157