ویروس پاپیلوم انسانی   (HPV) Human papiloma viruse

بیش از200 نوعHPV متفاوت وجود دارد که اکثر آنها بی خطرند اما  بیش از 40 نوع آنها می توانند نواحی تناسلی مردان و زنان را آلوده کنند و در اکثر موارد عفونت ویروسی به خودی خود رفع می شود اما در برخی زنان انواع خاصی ازHPV در طی زمان می توانند باعث تغییرات سلولی و نهایتاً سرطان دهانه رحم گردند، سرطان گردن رحم دومین علت مرگ در اثر سرطان در بین زنان در دنیا می باشد البته می تواند باعث سرطان های کمتر شایع ناحیه وولو، واژن، آلت تناسلی مرد، و مقعد نیز گردد.

ویروسی از دسته DNA ویروس هاست و. این ویروس پوست و غشاهای مخاطی را آلوده می کند و عامل ایجاد زگیل ( Wart ) وبرخی از سرطانهای دستگاه تناسلی  می باشد. زگیل های تناسلی با ویروس پاپیلوم انسانی 1، 2، 6 ، 10، 11، 16، 18، 31، 32، 33و 34 ایجاد می شوند.  12نوعHPVکارسینوژن هستند:  HPV 16و18و31و33و35و39و45و51و52و56و58و59 . و 8 نوع آن احتمال کارسینوژن بودن دارند:26و53و66و67و68و70و73و82 .  HPV  اثر کارسینوژنیک خود را از طریق تلقیح ژنهای خود (E6, E7, E1, E2,E4) به داخل DNA سلول میزبان و در نتیجه تولید یک سری محصولات خاص اعمال میکند و در طول مدتی نه چندان کوتاه موجب کانسر میشود

 

 

ریسک ابتلا به CIN3 طی سه سال در ژنوتیپ های مختلف HPV متغییر بوده و به شرح زیر است:

HPV 16: امکان ابتلا 1 به 4

HPV 18: امکان ابتلا 1 به 9

Other HR (High Risk) HPV Genotypes: امکان ابتلا 1 به 19

اکثرعفونت های HPV به سرعت توسط سیستم ایمنی بدن پاک شده و به کانسر سرویکس تبدیل نمی شوند.مدت زمان پاکسازی HPV های پرخطر از بدن، بدون انجام هرگونه درمان خاص بصورت زیر است:

طی 8 ماه در 70% موارد پاک می شود.

طی 12 ماه در 80% موارد پاک می شود.

طی 18 ماه در 90% موارد پاک می شود.

طولانی ترین زمان پاکسازی مربوط به ویروس HPV 16 است. البته این مدت زمان به قدرت سیستم ایمنی اشخاص بستگی دارد، به خصوص در بیماران مبتلا به HIV، زمان پاکسازی طولانی تر است که باعث پایداری بیشتر عفونت HPV شده و در نتیجه ریسک کانسر سرویکس مهاجم را افزایش می دهد .

 

اپیدمیولوژی HPV

به غیر فعال شدن مقاوم بوده و می تواند بر روی اشیایی مثل سطوح میز، کف حمام و حوله باقی مانده و انتقال یابد. دوره نهفتگی برای زگیل های معمولی متغیر است، بین 1 تا 6 ماه.  محل های شایع درگیری عبارتند از: دستها، پوست اطراف ناخن، آرنج، زانوها، و سطح کف پاها و دستگاه تناسلی . پخش بدون علامت آن از بدن، ممکن است موجب افزایش انتقال شود.  20 میلیون آمریکایی و 630 میلیون نفر در جهان آلوده به HPV  هستندو 6/2 میلیون نفر  سالانه به این تعداد اضافه می شوند.

 

ویروس HPV بیشتر در مردان شایع است یا زنان؟

آلودگی در هر دو جنسی شایع است اما در مردان مشکلات جدی ایجاد نمی کند. اغلب مردان مبتلا به HPV  هرکز نشانه های بیماری خاص و مشکلات ناشی از HPV را نشان نمی دهد.  هیچ آزمایش HPV  مورد تائید سازمانهای بین المللی برای مردان وجود ندارد. HPVدر مردان باعث زگیل تناسلی و در موارد بسیار نادر سرطان ناحیه تناسلی می گردد. علاوه بر این گرفتن نمونه سلولی از مردان بسیار سخت است لذا ویروس به سختی در این گروه شناسایی میشود.

 

عفونت HPV از مسیرهای زیر منتقل می شود:

• تماس مستقیم از خراش های پوستی مخاطی

• تماس جنسی

• نوزاد درحال عبور از کانال زایمان

• به علت جویدن زگیل ها (عادت بچگی)

 

 

راه های انتقال HPV

• ویروس جدیدی نیست ولی میزان بروز و محل تظاهرات محصول رفتارهای جنسی نوین است.

• ویروسی که هر روز نه تنها منتقل که منتشر می شود، واژن، مقعد و ناحیه اوروفارنکس (قاعده زبان، پشت حلق، لوزه ها) از جمله نقاطی است که در بدن از خود نشانه ای به جا می گذارد.

•  روش انتقال HPV از پوست به پوست بوده و شایعترین راه انتقال آن، تماس جنسی است

•  (شایعترین آلودگی منتقله از طریق تماس جنسی در آمریکا).

• اغلب طی تماس جنسی واژینال و مقعدی، منتقل می شود

• همچنین از طریق تماس جنسی دهانی

• اچ پی وی هم در افراد دارای روابط جنسی نرمال و هم در هم جنس گرایان قابل انتقال است، حتی زمانی که طرف مقابل هیچ گونه علامتی ندارد و فقط ناقل است.

• در محیط واژن به این دلیل که مخاط است ویروس خیلی راحت می تواند وارد پوست شود در حالی که یک زگیل پوستی باید خراشیده شود و اگر صدمه ندیده باشد به راحتی نمی تواند از طریق پوست وارد بدن شود

• استفاده از کاندوم ریسک انتقال HPV را (تا 70%) کاهش می دهد ولی از آنجائیکه نمی تواند بطور کامل پوست یا مخاط منطقه آلوده را پوشش دهد امکان انتقال را به صفر نمی رساند.

• هرچه تعداد شرکا جنسی یک فرد بیشتر باشد، امکان آلوده شدن وی به HPV نیز بیشتر می شود.

• هر گونه تماس جلدی با ناحیه تناسلی ممکن است سبب انتقال یا ابتلا به این بیماری شود. بسیار دیده می‌شود که یکی از طرفین در دوران نامزدی و قبل از این‌که عمل نزدیکی صورت گیرد به این بیماری مبتلا می‌شود.  (حتی یک تماس)

• در موارد بسیار نادر امکان انتقال HPV از مادر به نوزاد (از طریق کانال زایمان) نیز وجود دارد و در صورت وجود زگیل تناسلی توصیه بر آنست که از روش سزارین استفاده شود.  نوزاد هنگام زایمان ترشحات واژن را می بلعد و این ویروس از راه دهان وارد بدن او می شود

• ویروس HPV، برخلاف ویروس HIV، نمی‌تواند از جفت عبور کند. بنابراین جنین داخل رحم به این ویروس مبتلا نمی‌شود.

• در این نوع انتقال ، احتمال کانسر افزایش پیدا نمی کند

• آب استخر!!

• در موارد نادرتر زگیل تناسلی از راه لباس زیر، حوله یا تیغ آلوده نیز بیماری منتقل می شود.

•  متاسفانه یکی از مواردی که در برخی بیماران باعث انتقال زگیل های تناسلی شده است انجام غیراصولی و غیربهداشتی روش های مختلف لیزر یا اپیلاسیون جهت کاهش و از بین بردن موهای زاید توسط مراکز لیزر و ارایشگاههای غیرمعتبر به علت عدم اصول رعایت بهداشتی در استریل کردن ابزاری که در تماس مستقیم با پوست ناحیه مبتلا به زگیل هستند، روی می دهد.

• انواع ویروس hpv کم خطر مانند سروتیپ های ۶ و ۱۱ که عامل زگیل تناسلی خوش خیم می باشند و به سمت سرطانی شدن پیشرفت نمی کنند و معمولاً بهبود می یابند و مسئول حدود ۹۰ درصد موارد زگیل تناسلی در مردان و زنان می باشند.

 

زگیل های تناسلی(کوندیلوما آکومیناتا)

زگیل های تناسلی به دلیل عفونت پوست ناحیه تناسلی یا مقعدی با ویروس پاپیلومای انسانی به وجود می آید. زگیل های این ناحیه را به سختی می توان ریشه کن کرد و  می توانند به کارسینوم منجر شوند. زیرنوع های تناسلی ویروس پاپیلوم انسانی 16و 18، زیر نوعهای پر خطر محسوب می شوند و مسئول بیش از 95% موارد سرطانهای مهاجم تناسلی هستند.  زگیل ها به سرعت بر روی ناحیه مرطوب منتشر می شوند و لذا ممکن است به صورت قرینه روی سطح متقابل لب های ولو یا رکتوم تشکیل شوند. زگیل های تناسلی به کرات پس از درمان عود می کنند.

نیمی از بیمارانی که عفونت متعدد و گسترده با ویروس پاپیلومای تناسلی انسانی دارند و از راه دهانی- تناسلی رابطه جنسی برقرار می کنند، دچار کوندیلوماهای دهانی هستند.  درمان ممکن است مشکل باشد و برای موفقیت اغلب مراجعات و درمان های متعدد لازم است.  بیش از 90 درصد از کارسینوماهای سرویکس با عفونت ویروس پاپیلوم انسانی در ارتباط هستند.  لذا انجام پاپ اسمیر در این بیماران باید به طور متوالی انجام شود.  خطر 10 ساله آسیب شدید دهانه رحم منجر به سرطان در فردی با تشخیص یک نوبت HPV بیش از 10%  است .

 

 

تشخیص

تشخیص زگیل اصولا بالینی و بر اساس مشاهده و معاینه می باشد، زگیل در صورتی که از دو طرف فشرده شود، دردناک خواهد بود. زگیل محدود به اپیدرم باقی مانده و خطوط طبیعی پوست را برهم می زند.

بعلاوه می توان خصوصیات ظاهری زگیل را که در زیر میکروسکوپ  به صورت هایپر پلازی سلول های  Prickle و هایپر کراتوزیس می باشد، مشاهده نمود.

شناساگرهای DNA ملکولی و PCR با دستگاه cobas روش انتخابی برای اثبات تشخیص عفونت HPV هستند.

آزمایش های HPV-Ab فقط در بررسی های تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد.

 

چرا بین خانم های زیر ۳۰ سال و بالای ۳۰ سال اختلاف در انجام آزمایش وجود دارد؟

اگرچه اغلب خانم های جوانتر دچار عفونت با ویروس HPV میشوند اما در این گروه، عفونت معمولا فعال باقی نمی ماند که به علت قوی بودن سیستم ایمنی آنها میباشد لذا سرطان سرویکس در زنان جوان تر نسبتا نادر است.

همانطور که زنان مسن تر می شوند، عفونت های HPV کمتر می شوند و آن دسته از عفونتهایی که ادامه می یابند، مدت زمان طولانی در سلول به طور نهفته و غیر فعال باقی می مانند که بیشتر، انواع پرخطر عامل سرطان سرویکس میباشند. لذا به این دلیل توصیه میشود که زنان ۳۰ سال و بالاتر به طور روتین برای بررسی عفونت با انواع پر خطر ویروس HPV آزمایش شوند.

 

فاکتورهای خطر برای بقاء HPV و ایجاد سرطان دهانه رحم

آمیزش جنسی زودرس

آمیزش جنسی با افراد مختلف

مصرف تنباکو و سیگار

مهار سیستم ایمنی ( برای مثال افراد آلوده به ویروس HIV – پیوند اعضا

***افزایش رفتارهای پرخطر جنسی در نسل جوان کشور و تغییر فرهنگ جامعه، افزایش سرطان دهانه رحم را در پی داشته است.