هایپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت (FH) و هایپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت (HoFH) به صورت اتوزوم غالب به ارث می رسند. تقریبا تمام افراد مبتلا به FH دارای والدین مبتلا بوده اند. میزان FH ناشی از یک واریانت پاتولوژیک جدید، مشخص نیست اما به نظر می رسد بسیار کم بوده باشد. 50٪ احتمال وجود دارد که هر کودک فرد مبتلا به FH ، واریانت بیماریزا را به ارث ببرد. اگر هر دو والد دچار بیماری FH شده باشند، هر کدام ازکودکان 50٪ احتمال ابتلا به FH ، 25٪ احتمال داشتن HoFH دارند و 25٪ هم احتمال دارد تا دچار بیماری FH نشوند. اگر واریانت پاتوژنیک در یکی از اعضای خانواده دچار FH شناسایی شده باشد (یا اگر هر دو واریانت پاتوژنیک در یک عضو خانواده مبتلا به HoFH شناسایی شده باشند)، انجام آزمایشات پیش از تولد در آن دسته از افراد حامله ای که در معرض خطر بالایی هستند امکان پذیر می باشد.
حالت وراثت: هایپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت (FH, HeFH) و هایپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت (HoFH) به صورت اتوزوم غالب به ارث می رسند.
احتمال خطر برای اعضای خانواده در هایپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت (FH)
والدین فرد
• تقریبا تمام افراد مبتلا به FH دارای والدین بیمار بوده اند.
• یک فرد مبتلا به FH ممکن است به دلیل ایجاد یک واریانت پاتولوژیک جدید دچار این بیماری شده باشد. از آنجایی که برای تعیین وقوع واریانت پاتولوژیک جدید، تا به حال موارد ساده (به عنوان مثال، وقوع تنها یک مورد در خانواده) به اندازه کافی مورد ارزیابی قرار نگرفته اند، میزان FH ناشی از یک واریانت پاتولوژیک جدید ناشناخته است اما به نظر می رسد بسیار کم بوده باشد.
• اگر واریانت پاتوژن موجود در فرد در DNA لکوسیتی مربوط به والدینش قابل شناسایی نباشد، دو توضیح احتمالی برای این واقعه می‌توان متصور شد یکی وقوع حالت موزاییسم سلول های رده جنسی (germline mosaicism) در یک والد و دلیل دوم، وجود یک واریانت پاتوژنیک جدید در فرد می باشد. اگر چه هیچ گزارشی از این نوع موزایسم گزارش نشده است، اما امکان آن وجود دارد.
• توصیه هایی برای ارزیابی والدین یک فرد با یک واریانت پاتوژن جدید شامل تست ژنتیک مولکولی ( در صورتی که واریانت پاتوژنیک در فرد وجود داشته باشد) و انجام تست کلسترول ( در صورتی که واریانت پاتوژنیک در فرد شناسایی نشده باشد) می باشند. انجام آزمایشات بر روی والدین می تواند مشخص کند که کدام یک از آنها مبتلا شده اند، اما به دلیل تظاهر فنوتیپی خفیف، تشخیص بیماری مشکل است. بنابراین، تا زمانی که ارزیابی های مناسب انجام نشود نمی توان یک سابقه خانوادگی ظاهرا منفی را تایید کرد.
• نکته: اگر چه اکثر افراد مبتلا به FH دارای والدین مبتلا هستند ولی ممکن است به دلیل عواملی همچون عدم تشخیص بیماری در اعضای خانواده، مرگ زودهنگام والدین قبل از شروع علائم یا شروع دیرهنگام بیماری در والدین مبتلا، سابقه خانوادگی منفی شده باشد.
بستگان نسبی فرد
• احتمال خطربرای بستگان نسبی فرد، به وضعیت ژنتیکی والدین فرد بستگی دارد.
• اگر یکی از والدین فرد به بیماری مبتلا باشد یا دارای یک واریانت پاتوژنیک باشد، احتمال خطر در بستگان نسبی 50 درصد است.
• اگر هر دو والد فرد به FH مبتلا باشند یا دارای یک واریانت پاتوژنیک باشد، احتمال خطر ابتلای بستگان نسبی به بیماری FH 50 درصد و احتمال اینکه HoFH داشته باشند 25 درصد است.
• هنگامی که والدین از نظر بالینی علائم ابتلا به بیماری را نداشته باشند احتمال خطر برای بستگان نسبی فرد بسیار پایین است.
• با توجه به احتمال نفوذ کاهش یافته در والدین، شانس ابتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی در بستگان نسبی فرد که دارای والدین غیر مبتلا هستند هنوز هم بالاست. با این حال، وقوع چنین سناریویی نامحتمل است.
• اگر واریانت پاتوژنیک موجود در فرد در DNA لکوسیتی والدین قابل شناسایی نباشد، خطر ابتلا در بستگان نسبی کم است اما به دلیل امکان وقوع موزاییسم سلول های رده جنسی والدین احتمال خطر آن نسبت به کل جمعیت بیشتر است.
فرزندان فرد
• هر کودک فرد مبتلا به FH به احتمال 50٪ واریانت بیماریزا را به ارث خواهند برد.
• اگرهر دو والد یک کودک به FH مبتلا باشند، کودک به احتمال 50٪ به FH و با احتمال 25٪ به HoFH مبتلا خواهد شد.
سایر اعضای خانواده : احتمال خطربرای دیگر اعضای خانواده بستگی به وضعیت والدین فرد دارد. اگریکی از والدین مبتلا باشند یا دارای یک واریانت پاتوژنیک باشند، اعضای خانواده او ممکن است در معرض خطر باشند.
ملاحظات در خانواده هایی با یک واریانت پاتوژنیک جدید. زمانی که نه پدر و نه مادر یک فرد با فرم اتوزوم غالب ، فاقد واریانت پاتوژنیک موجود در فرد باشند، احتمالا در این حالت، چنین واریانت پاتوژنیکی یک واریانت جدید بوده است.
منابع:
-
مشاوره ژنتیک کاربردی از دکتر شهلا فرشیدی
-
https://medlineplus.gov/ency/article/000392.htm
