بیماری هارتناپ

بیماری هارتناپ که به عنوان اختلال نیزشناخته می شود، یک اختلال متابولیکی ارثی است که در آن جذب آمینو اسید های غیر قطبی به ویژه تریپتوفان که به نوبه ی خود می تواند به سروتونین و یا نیاسین تبدیل شود اختلال ایجاد می شود، در نتیجه کمبود تریپتوفان منجر به کمبود اسید نیکوتینیک و سروتونین می‌شود.

درسال1956 خانواده ی Hartnup ساکن انگلستان به دلیل  وجود مقدار زیادی اسیدهای آمینه در ادرار چهار عضو از هشت عضو از این خانواده و وجود سایر ظواهر بالینی مانند خارش پوست و عدم هماهنگی حرکات عضلات  اختیاری، آتاکسی و بی قراری مورد مطالعه قرار گرفتند و به همین دلیل این بیماری به این نام شناخته و نامگذاری شد.

بیماری Hartnup ناشی از جهش در ژن SLC6A19 است و به صورت اتوزومال مغلوب به ارث می رسد. این بدان معنی است که افرادی که با این بیماری متولد شده اند، از هر کدام از والدین خود یک ژن جهش یافته را به ارث برده اند.

محققان بعد از شناسایی (SLC6A19)  B0AT1 به عنوان ژن اختلال Hartnup شروع به تلاش برای توالی یابی در چندین خانواده با این اختلال کردند که مشخص شد این بیماری با جهش در ژن  SLC6A19 همراه است و موجب میشود حمل و نقل آمینو اسیدها غیر فعال گردد. در حالی که  برخی گمانه زنی ها در مورد ژن های دیگر درگیر در اختلال Hartnup  وجو داشت، ارزیابی مجدد خانواده هایی که تا کنون شناسایی شده اند و توالی یابی از خانواده های جدید نشان داد که در همه موارد ژن SLC6A19 جهش یافته است. تا به امروز 21 جهش مختلف در بیش از 20 خانواده شناسایی شده اند.

 

کلیرانس آمینو اسید ها:

آمینو اسیدها آزادانه توسط گلومرول ها در کپسول بومن فیلتر می شود، سپس اسیدهای آمینه فیلتر شده در لوله های پروگزیمال با استفاده از انتقال دهنده ی سدیمی باز جذب می شوند.

انواع مختلف انتقال دهنده ها وجود دارد که بر اساس بار اسید آمینه و اندازه اسید آمینه، آنها را بازجذب می کند. در فیزیولوژی طبیعی تمام اسیدهای آمینه توسط توبول ها باز جذب می شوند و این بدان معنی است که

دفع آمینو اسید ها صفر است و اسیدهای آمینه برای استفاده بیشتر توسط بدن حفظ می شوند.

نقص بازجذب اسید آمینه ها توسط لوله های پروگزیمال منجر به بیماری Hartnup می شود.

بنابراین بیماری  Hartnup ناشی از کمبود پروتئین های انتقال دهنده طبیعی لوله های پروگزیمال کلیه است.

بنابراین نقص بازجذب آمینو اسیدهای خنثی منجر به کاهش غلظت سرمی تریپتوفان و در نتیجه کاهش تبدیل تریپتوفان به نیاسین می شود.
 

شیوع:

سازمان ملی بیماری های نادر(NORD) گزارش می دهد که بیماری هارتناپ بر روی یک نفر در هر 30،000 نفر در ایالات متحده تاثیر می گذارد.

 

علائم:

اگرچه در بعضی افراد این بیماری بدون علائم است ولی به طور کلی علائم شامل:

• راش های پوستی

• اضطراب

• نوسان سریع خلق و خوی

• توهم

• گیجی

• مشکلات گفتاری

• راه رفتن غیرمتعارف، که در آن پاها را دورتر از حالت طبیعی حرکت می دهند.

• ناهنجاری های عضلانی، که در آن عضلات سخت تر می شوند یا تن خود را را از دست می دهند.

• کوتاهی قد

• حساسیت به نور

 

جوش های پوستی به نام "پلاگرای" یک عارضه رایج در این بیماری است. که این معمولا ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید است و معمولا بر روی صورت، گردن، دست و پاها ظاهر می شود. این دانه ها در ابتدا قرمز است، اما با گذشت زمان، می تواند به جوش های اگزمایی تبدیل شود. با در معرض خورشید قرار گرفتن طولانی مدت، تغییرات رنگ پوست می تواند دائمی شود.

نور خورشید، تغذیه نامناسب، داروهای سولفونامید یا استرس فیزیکی یا احساسی ممکن است باعث تشدید علائم شود.

علائم بیماری هارتناب بصورت قابل توجهی شبیه علائم بیماری کمبود نیاسین یا پلاگر است که کمبود این ویتامین با حساسیت های پوستی به نور مشخص می شود.

علائم معمولا در دوران نوزادی یا در اوایل دوران کودکی ظاهر می شوند، اما ممکن است در برخی افراد در اوایل بزرگسالی ظاهر شوند. شدت حملات معمولا به مرور زمان و با افزایش سن کمتر می شوند.

تشخیص:

آزمایش ادرار می تواند مقدار آمینو اسیدهایی که از ادرار دفع می شوند را اندازه گیری کند. اگر سطح این اسید های آمینه در ادرار بالا باشد ممکن است بیماری هارت ناپ وجود داشته باشد. با این حال، این آزمایش به تنهایی برای تشخیص این بیماری کفایت نمی کند، بنابراین پزشک نیاز به سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی بیمار نیز خواهد داشت. صحبت در مورد علائم، چگونگی بروز آن ها در بدن و زمان شروع شان نیز می تواند به تشخیص کمک کند. برای بررسی میزان ویتامین های B، از جمله نیاسین، نیز از تست های تشخیصی خاصی استفاده می شود.

 

پیش آگهی

علائم با افزایش سن کمتر می شود. افراد معمولا طول عمر طبیعی دارند.

 

درمان:

• حفظ رژیم غذایی با پروتئین بالا

• مصرف اسید نیکوتینیک

اسید نیکوتینیک، متابولیت مهم تریپتوفان، یک اسید آمینه خنثی است. نیکوتنینک اسید پیش ساز کوآنزیم های نیکوتینآمید آدنین دی نوکلئوتید (NAD) و نیکوتینآمید آدنین دی نوکلئوتید فسفات   (NADP) است.