مقدمه
سرطان کولورکتال نوعی بیماری است که طی آن، سلولهای غیر طبیعی در کلون یا رکتوم به صورت غیر قابل کنترل تقسیم می شوند وسرانجام تومور بدخیم شکل می گیرد.
اکثر استراتژیهای کشف سرطان کولورکتال در مراحل اولیه علاج، بر اساس کشف خونریزی از تومور استوارند.در افراد طبیعی روزانه کمتر از 2mg هموگلوبین در هر گرم مدفوع دفع می شود ولی تقریبا در تمام بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال میزان دفع هموگلوبین از این مقدار بیشتر است.
ScheBo M2-PK Quick یک تست ایمونوکروماتوگرافیک سریع برای تشخیص آنزیم M2-PK در نمونه مدفوع می باشد. این تست، یک تست تشخیصی Invitro می باشد که انحصاراً بطور تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد. این تست به منظور غربالگری سرطان کولورکتال و بیماریهای التهابی حاد و مزمن روده و سایر بیماریهای دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می گیرد. نوع مواد غذایی مصرفی تأثیری در نتیجه تست ندارد بنابراین رژیم غذایی خاص قبل از انجام تست مورد نیاز نمی باشد.
این تست به جای اندازه گیری خون در مدفوع، آنزیم M2-PK را در مدفوع شناسایی و ردیابی می نماید. تست M2-PK می تواند پولیپها و تومورهای کولور کتال خونریزی دهنده و یا فاقد خونریزی را تشخیص دهد و به طور چشمگیری از حساسیت بالاتری نسبت به سایر تستهای رایج خون مخفی برخوردار می باشد.
مکانیسم تستM2-PK
پیروات کیناز یک آنزیم کلیدی در متابولیسم گلوکز بوده و ایزوفورم های مختلفی از آن موجود می باشد. در فرم فعالش دارای 4 زیر مجموعه مساوی Tetramer می باشد. هنگامیکه یک تومور رشد می کند، ایزوآنزیمهای اختصاصی بافت از بین می رود و فرم ایزوآنزیم M2 بوجود می آید. میزان M2-PK افزایش می یابد و ایزو آنزیمی که در حالت عادی دارای 4 زیر مجموعه بود دچار شکاف شده و به فرمی با فعالیت کمتر که شامل 2 زیر مجموعه Dimerمی باشد، تبدیل می شود. فرم دو زیر مجموعه ایDimeric به مقدار زیاد در سلولهای سرطانی قابل تشخیص می باشد.
ScheBo M2-PK Quick تست مدفوعی براساس متد ایمونوکروماتوگرافیک می باشد. M2-PK با 2 مونو کلونال آنتی بادی اختصاصی قابل تشخیص می باشد. M2-PK موجود در نمونه مدفوع به مونوکلونال آنتی بادی باند شده به ذرات طلا، واکنش نشان می دهند. این ترکیب در طول غشاء حرکت کرده بهT-Test Line می رسد که این Test Line خود حاوی دومین مونوکلونال انتی بادی حساس به M2-PK ترکیب شده می باشند.
زمانی نتیجه تست مثبت است که ترکیب M2-PK با آنتی بادی نشاندار شده با طلا به T-Test Line متصل شده و رنگ صورتی ظاهر شود.
زمانی نتیجه تست منفی می باشد که نمونه فاقد ترکیبM2- PK با آنتی بادی باشد، ترکیبی که می تواند به T-Test Lineمتصل شود، بنابراین هیچ رنگی ظاهر نمی شود. ظاهر شدن رنگ صورتی در محل C Contrl Line موید این امر است که نمونه دریافت شده در لایه غشایی حرکت نموده و تست بصورت صحیح انجام گرفته است.
نحوه نگهداری و نیمه عمر قفسه ای
کیت مربوط به تست M2-PK باید در دمای 4 تا 27 درجه سانتیگراد نگهداری شود و فقط قبل از استفاده و در صورت نیاز در دمای اتاق قرار می گیرد.
نمونه مدفوع: پس از جمع آوری نمونه مدفوع، نمونه نباید بیش از 48 ساعت در دمای اتاق نگهداری شود. باید در نظر داشت که در طول این 48 ساعت یا باید تست انجام شود و یا نمونه در دمای 20- درجه فریز شود تا برای مدت طولانی تر قابل نگهداری باشد. نمونه مدفوع کامل فریز شده تا یکسال قابل نگهداری و استفاده می باشد.
توجه: نمونه مدفوع خیلی آبکی می تواند بدلیل رقت آن منجر به جواب منفی کاذب شود.
- از تست بعد از تاریخ انقضا استفاده نکنید.
- از معرفها با سری ساختهای مختلف استفاده نکنید.
- بسته بندی کاست تست را با فاصله کوتاهی از انجام تست باز کنید.
- پیش از استفاده از کاست تست مطمئن شوید که بسته بندی آن صدمه ندیده است.
- تمام نمونه های دریافتی از بیماران باید بصورت بالقوه عفونی تلقی گردید و بنابراین در هنگام کار کردن با نمونه ها حتماً از دستکشهای یکبار مصرف استفاده شود، نمونه ها و کاست و اجزا تست پس از استفاده باید بلافاصله دور ریخته شوند.
- بافر استخراج حاوی مقادیر کمی سدیم آزید Sodium Azideمی باشد.
محتویات جعبه ویژه پزشک
1- دستور العنل استفاده
2- سیستم استخراج مدفوع ScheBo - Quick شامل موارد ذیل می باشد:
a )سرپوش زرد
b) مخروط آبی
c) لوله آزمایش پر شده از محلول بافر (بافر استخراج شامل: سالین بافر شده با فسفات،2/7 pH ، معرف ( 0.5%) و سدیم آزید ( 0.05%) .
3- پیپت
4- کاست ScheBo M2-PK Quick که در ساشه آلومینیومی بسته بندی شده است.
مراحل انجام تست:
1- قبل از آغاز تست دقت نمایید که تمام شکافهای درپوش سفید لوله آزمایش بیمار حاوی نمونه مدفوع باشد.
2- در پوش زرد رنگ سیستم استخراج را (که با برچسب مشخص شده است) در جهت خلاف عقربه های ساعت چرخانده و آنرا از بخش مخروط آبی رنگ جدا نموده و خارج کنید و در پوش زرد رنگ را دور بیندازید.
3- در پوش سفید لوله آزمایش بیمار را در جهت خلاف عقربه های ساعت چرخانده و در پوش حاوی نمونه مدفوع را از مخروط آبی رنگ و لوله خارج نمایید.
4- در پوش سفید رنگ حاوی نمونه مدفوع را در لوله آزمایش (پزشک) یا همان سیستم استخراج وارد نموده و آنرا در جهت عقربه های ساعت بچرخانید تا درب آن بسته و قفل شود.
5- لوله آزمایش را به خوبی تکان دهید و ضربات آهسته ای به آن بزنید بطوریکه تمام نمونه های مدفوع موجود در شکافهای در پوش سفید از آن خارج شود.
6- 10 min لوله را برای 10 دقیقه به صورت ایستاده در جا لوله ای بدون حرکت قرار دهید.
7- لوله را برای آخرین بار تکان دهید.
توجه: هیچ ذره مدفوع نباید در شکافهای درپوش سفید باقی مانده باشد. اگر هنوز نمونه مدفوعی در شکافها باقیمانده باشد، می توانید لوله آزمایش را تا یک ساعت در جا لوله ای گذاشته و با حرکت دادن متناوب لوله باعث خروج کامل نمونه مدفوع از شکافهای درپوش شوید.
8- پوشش آلومینیومی کاست تست را پاره کرده و کاست را خارج نمایید.
- نمونه مدفوع استخراج شده را بوسیله پیپت از سیستم استخراج خارج نمایید (پیش از آن باید مخروط آبی از لوله جدا شده باشد.)
10- 4 قطره از محلول حاوی نمونه مدفوع را بوسیله پیپت در بخش دایره ای روی کاست تست بریزید.
11- دقیقاً 5 دقیقه صبر کنید و سپس نتیجه را بخوانید. نتایج اگر دیرتر از 5 دقیقه خوانده شود ممکن است مثبت کاذب شوند.
تفسیر نتایج تست:
کنترل کیفیت: تست شامل یک کنترل داخلی می باشد، هنگامی که نوار صورتی در ناحیه کنترل (c) ظاهر می شود مبین این امر است که تست بصورت صحیح انجام شده است.
منفی: نوار صورتی در ناحیه کنترل ظاهر می شود. هیچ نواری در ناحیه تست (T) رویت نمی شود.
مثبت: دو نوار صورتی یکی در ناحیه کنترل (C) و دیگری در ناحیه تست (T) قابل رویت می باشد. خط ایجاد شده در ناحیه تست (T) باید بوضوح بعنوان یک خط قابل تشخیص باشد اگر چه ممکن است نسبت به خط ایجاد شده در ناحیه کنترل (C) کمرنگ تر باشد.
جواب نامعتبر Invalid : اگر هیچ نوار صورتی پس از 5 دقیقه ظاهر نشده باشد، تست بدرستی انجام نگرفته است.
موارد مصرف و تفسیر تست:
این تست برای اندازه گیری میزان M2-PK در نمونه مدفوع بکار می رود.
نتیجه مثبت زمانی رویت می شود که افزایش غلظت M2-PK در نمونه مدفوع حادث شده باشد.
نتیجه منفی تست:
افزایش سطح M2-PK در نمونه مدفوع در زمان انجام تست حادث نشده است. زمانیکه نتیجه تست منفی باشد ولی علائم بیماری از جمله دردهای متناوب در ناحیه زیر شکم، حرکات غیر عادی روده، کاهش وزن و یا دیده شدن خون در مدفوع وجود داشت باشند، شما باید از سایر روشهای تشخیصی استفاده نمایید. شایان ذکر است که این تست جایگزینی برای کولونوسکوپی محسوب نمی شود.
نتیجه مثبت تست:
افزایش سطح M2-PK در نمونه مدفوع در زمان انجام تست انفاق افتاده است. سطح بالای M2-PK در نمونه مدفوع می تواند بیانگر پولیپهای کولورکتال و یاسرطان کولورکتال باشد. افزایش سطح M2-PK همچنین در بیماریهای التهابی حاد و مزمن روده ویا سایر بیماریهای دستگاه گوارش ممکن است حادث شود.
سایر روشهای تشخیصی (به طور مثال کولونوسکوپی، CT یا اولتراسوند) حتماً برای تأیید جواب پاتولوژیک و یا سوء ظن به سرطان کولورکتال باید انجام شوند. این تست جایگزینی برای کولونوسکوپی محسوب نمی شود.
